Tổng quan về tật dính lưỡi – Những lầm tưởng về phanh lưỡi – Bác sĩ Hòa Bình

Một trong những lý do chính khác khiến cha mẹ yêu cầu cắt phanh lưỡi cho con mình là do nhiều người tin rằng phanh lưỡi có thể làm con chậm nói hoặc nói ngọng. Tuy nhiên, bằng chứng cho điều này là gì? 

Chắc chắn rằng tật dính lưỡi không phải là nguyên nhân của việc cản trở hoặc chậm nói. Trẻ em có tật dính lưỡi sẽ tiếp thu lời nói và ngôn ngữ với tốc độ bình thường. Đôi khi, cha mẹ có con chậm nói có thể nghĩ sự chậm trễ cho tật dính lưỡi và yêu cầu phẫu thuật với hy vọng rằng trẻ sẽ có khả năng nói và ngôn ngữ bình thường. Ở một trẻ như vậy, một nguyên nhân tiềm ẩn như các yếu tố thính giác hoặc phát triển thần kinh có thể là nguyên nhân của vấn đề.

Bất chấp niềm tin phổ biến về việc lưỡi không thể cử động tốt do tật dính lưỡi sẽ ảnh hưởng tới phát âm, không có bằng chứng thực nào trong y văn cho thấy tật dính lưỡi gây ra các khiếm khuyết về giọng nói. Ngược lại, một số tác giả, thậm chí từ nhiều thập kỷ trước đã bác bỏ niềm tin về mối quan hệ nhân quả mạnh mẽ này (Wallace 1963; Block 1968, Wright 1995, Agarwal và Raina 2003). Một số đánh giá có hệ thống gần đây và các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên đã lập luận rằng tật dính lưỡi không ảnh hưởng đến sự phát triển âm thanh lời nói và không có sự khác biệt trong sự phát triển âm thanh giọng nói giữa trẻ được phẫu thuật cắt phanh lưỡi và những trẻ không được phẫu thuật.

Bất chấp những báo cáo này và việc thiếu bằng chứng, nhiều chuyên gia vẫn tin rằng tật dính lưỡi là nguyên nhân phổ biến gây ra các vấn đề giọng nói. Trong một cuộc khảo sát gần đây Messener và Lalakea (2000) đã phát hiện rằng 60% bệnh nhân tai mũi họng, 50% bệnh nhân rối loạn phát âm và 23% bác sĩ nhi khoa tin rằng tật dính lưỡi có khả năng gây ra các vấn đề về giọng nói. Nghiên cứu duy nhất được tìm thấy trong y văn kiểm tra giả định đó thậm chí là của cùng các tác giả (Messener và Lalakea, 2002). Trong nghiên cứu của họ 9/15 bệnh nhân cho thấy sự “cải thiện” về khả năng nói sau khi cắt phanh lưỡi. Nhưng nghiên cứu này có độ tin cậy rất thấp, cỡ mẫu nhỏ, phương pháp đánh giá không khách quan. 

Như vậy, trẻ em có tật dính lưỡi thường không có vấn đề gì về lời nói. Làm thế nào có thể như vậy? Nhiều bác sĩ lâm sàng tin rằng việc phát âm các âm cần cử động lưỡi như /t/, /d/, /l/, /th/, /s/ có thể bị ảnh hưởng. Trên thực tế, đầu lưỡi chuyển động hạn chế không có nghĩa là sẽ ảnh hưởng tới các âm liên quan đến lưỡi. Các âm như /t//d//n/ được tạo ra bởi phần trên của đầu lưỡi với rất ít độ nâng và độ di động của lưỡi. Các âm /s//z/ chỉ yêu cầu đầu lưỡi nâng lên một chút, nhưng cũng có thể tạo ra âm ít biến dạng nếu đầu lưỡi chúc xuống. Phần lớn nhất mà đầu lưỡi cần nâng lên là đến lợi mặt trong răng cửa trên trong âm /l/. Tuy nhiên, âm này cũng thực sự có thể được tạo ra khi đầu lưỡi hướng xuống miễn là phần lưng lưỡi hướng lên gờ xương ổ mặt trong. Ngay cả âm /r/ cũng có thể tạo ra với đầu lưỡi chúi xuống, miễn là phần sau của lưỡi nâng lên cả 2 bên. Phần lưỡi nhô ra nhiều nhất là về phía sau răng cửa hàm trên để phát âm /th/. Như vậy, tất cả các âm trên đều có thể tạo ra, thậm chí khi có sự hạn chế của đầu lưỡi, bạn có thể kiểm tra điều này bằng cách tạo ra các âm này bằng cách ấn đầu lưỡi xuống hoặc áp lưỡi vào nướu hàm dưới, âm thanh tạo ra bị biến dạng rất ít.

Các nhà ngôn ngữ học khuyến cáo khi đánh giá ảnh hưởng của tính dính lưỡi với lời nói, điều quan trọng là cần tập trung vào âm /l/, /th/, do cần sự chuyển động lớn hơn của đầu lưỡi. Tật dính lưỡi có thể được coi là một yếu tố góp phần nếu trẻ không thể tạo ra những âm thanh này, ngay cả với vị trí thay thế ở trên và tất cả các âm khác được tạo ra bình thường. 

Một đứa trẻ có tật dính lưỡi rất nặng, khi chuyển động của lưỡi cực kì hạn chế mới có thể gặp khó khăn với những âm này và có thể được lợi từ việc cắt phanh lưỡi. Ít nhất bằng cách tối ưu hóa chuyển động của lưỡi, kèm theo ngôn ngữ trị liệu có thể mang lại lợi ích tối đa. Tuy nhiên, điều quan trọng là trước hết phải đánh giá đầy đủ trẻ về những nguyên nhân khác gây khó khăn về phát âm.

Vì tỷ lệ thực sự của những khó khăn về giọng nói vẫn chưa được biết và không có phương pháp nào để dự đoán trẻ bị tật dính lưỡi nào sẽ cần điều trị, đồng thời nói ngọng cũng có thể do rất nhiều nguyên nhân, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của một nhà nghiên cứu bệnh học về giọng nói trước khi phẫu thuật cắt phanh lưỡi vì những lo ngại về giọng nói

Hậu quả xã hội và cơ học của tật dính lưỡi

Các hậu quả xã hội và cơ học tiềm ẩn của tật dính lưỡi ít được nhấn mạnh trong tài liệu và thường chưa được công nhận. Khả năng vận động của lưỡi bị hạn chế có thể dẫn đến:

– Tình trạng vệ sinh răng miệng kém ( chúng ta thường xuyên sử dụng lưỡi để lấy các mẩu thức ăn từ kẽ răng và chuyển động của lưỡi cũng đảm bảo chuyển động của nước bọt quanh miệng).

– Thưa kẽ hai răng cửa giữa dưới

– Không thể liếm môi, khó thực hiện các hoạt động như liếm que kem, chơi nhạc cụ hơi và hôn.

Khi xuất hiện, những triệu chứng này của tật dính lưỡi thường không được ghi nhận cho đến giữa đến cuối thời thơ ấu và đầu tuổi trưởng thành,chúng có thể góp phần gây ra cảm giác xấu hổ về mặt xã hội. Một nghiên cứu thú vị, mặc dù nhỏ, trên bệnh nhân vị thành niên và người lớn trong độ tuổi từ 14 đến 68 bị tật dính lưỡi không được điều trị trước đó, chỉ ra rằng 93% ghi nhận suy giảm chức năng và 57% hạn chế cơ học như hôn, liếm môi, đồng thời chức năng lưỡi được cải thiện cả chủ quan và khách quan ở tất cả các bệnh nhân trải qua thủ thuật cắt phanh lưỡi trong nhóm này.

Thời điểm và kỹ thuật phẫu thuật tật dính lưỡi