Bác sĩ Lê Sơn Tùng giao lưu cùng sinh viên Viện Răng Hàm Mặt – ĐH Y Hà Nội

Hỏi: Tại sao ra trường lại chọn làm việc ngay ở phòng khám tư để bắt đầu sự nghiệp hành nghề Nha Khoa, hồi năm Y6 có những suy nghĩ như thế nào trước khi bắt đầu với lựa chọn đó:

Trả lời:

Thành thật mà nói, trong suốt thời gian ngồi trên ghế nhà trường chúng tôi chỉ biết học thi, không học thì gia sư, làm thêm kiếm sống, không có định hướng ra trường thế nào. Nói đúng hơn chúng tôi không biết muốn gì, tiềm năng chúng tôi đến đâu, năng lực có tương xứng với ước mơ hay không.

Tôi sinh ra tại miền trung, một huyện biên giới giáp Lào, nhà không nghèo mà cũng không dư giả, ở chỗ chúng tôi sự giàu có nghĩa là hơn nhau cái kẹo bộ quần áo mà thôi, bố mẹ nuôi cùng lúc 3 anh em học đại học và đó là áp lực khủng khiếp với các cụ. Sau quá trình chúng tôi học xong thì nhà gần như không còn nguồn lực tài chính nào cả, chưa kể là các khoản vay. Tôi chỉ muốn ra trường thật nhanh và có thể tự lo cho mình, chu cấp phần nào giúp các em đi học. Tôi cũng có những ước mơ về việc giảng dạy, lãng mạn nghĩ về việc ra nước ngoài du học, hình như tôi cũng có 1 chút năng khiếu về việc học, các bạn thấy đấy thầy cô và các anh chị nổi bật trên phương diện học thuật là ước mơ của tất cả sinh viên như tôi và bạn, tôi không đủ dũng cảm làm việc đó khi mà nguồn lực gia đình không cho phép.

Cũng không có nhiều thời gian mà buồn lòng. Tôi là người tích cực và biết mình đang ở đâu, ngay từ hồi trẻ tôi đã hiểu sâu sắc rằng lựa chọn nào cũng còn nguyên cơ hội, mình cứ làm tốt tất cả những việc bắt gặp, giữ cho kỹ sư lương thiện, chân thành thì khi thành tựu, việc di chuyển nhẹ nhàng trong các không gian tinh thần khác nhau là điều hoàn toàn khả thi.

Thời điểm hơn 10 năm về trước không có nhiều sự lựa chọn hành nghề. Việc trở thành công chức không phải là chuyện dễ dàng. Đi làm tại một phòng khám tư sẽ thuận lợi với nguồn lực mình có.

Tất cả các bạn trong lớp đều muốn xin việc tại phòng khám thầy cô, những người mình quen biết, bạn biết đấy, ra trường non choẹt và gặp những người xa lạ luôn khiến chúng ta thấy ngại. Đôi khi thầy cô có thể thông cảm cho sự vụng về của bác sỹ trẻ, nhưng trong thị trường cầm 1 đồng tiền lương nghĩa là năng lực chuyển hóa sang các điều trị có chất lượng phải đo đếm được chứ không thể giải thích vì em mới, em chưa thạo tay… Không ai trả lương cho những điều như vậy ngoài hệ thống giáo dục hay các phòng khám dùng nhân sự tầm nhìn dài hạn.

Phòng khám thầy cô hết chỗ, đó là nơi dành cho sinh viên ưu tú như vợ tôi chẳng hạn, cô ấy đã rất cố gắng khi 2 phòng khám đầu tiên đều là của các thầy các cô, đó vẫn là môi trường rất tuyệt vời, sau này vì theo tôi nên cô ấy phải xách vali, gấp gọn những chiếc váy đến một vùng núi xa lạ.

Chưa có việc làm mà chúng tôi đã bị dọa rất nhiều… Tôi không nói rằng tất cả các đơn vị tư nhân đều là xấu, nhưng dường như những câu chuyện tiêu cực thì được nhớ lâu hơn và hấp dẫn nhau hơn. Nào là các chủ phòng khám tuyên bố phải đào tạo lại bác sỹ chính quy, đội đó không có chút kiến thức nào còn vênh váo, nào là điều trị quá mức, áp lực chốt đơn, bắt nạt nhân viên y tế, và phải cạnh tranh hàng nghề với những người tay ngang họ chỉ học y sĩ y tá mà thành thạo điều trị nha khoa hơn cả bác sỹ…

Đó là tất cả những không gian tinh thần chúng tôi phải đối mặt, tôi mất 3 tháng đi khắp các phòng khám tư xin việc nhưng không ai nhận. Sau này có 1 anh chủ nói với tôi rằng, em đi xin việc đừng có đưa nhiều bạn bè theo cùng, nên đi một mình thôi, các bạn em nhìn sáng sủa hơn em, dễ thương hơn em thì cơ hội cho em sẽ không có nhiều. Em cũng nên ăn mặc cho giống một bác sỹ, đầu tóc gọn gàng, áo quần chỉnh tề…Vô vọng trong câu chuyện phỏng vấn xin việc, nhờ một mối quen biết mà tôi được nhận vào làm ở Hải Phòng. Làm khoảng 2 tháng họ thấy tôi cũng hơi ngoan và khéo léo. Họ yêu cầu tôi ký hợp đồng 5 năm kèm giữ bằng gốc. Tôi đã nói với họ rằng, em có thể ký hợp đồng với anh tuy nhiên bằng của em có được là do mồ hôi công sức bộ mẹ nuôi ăn học, nó là cái nghề và chứa đựng khát vọng làm nghề của 1 đời người. A cầm của em nhỡ cháy nhà, mất cắp thì em biết hỏi ai, đòi ở đâu. Tôi nghỉ việc và lang thang vài phòng khám khác nữa. Phải nói rằng dù khát vọng kiếm tiền, thành danh, hành nghề hay gì đi nữa thì động lực sâu xa của một bác sỹ vẫn nên giản dị là làm điều tốt cho bệnh nhân trong khả năng có thể, chúng ta không thể nhìn những cái bất cập trong điều trị, những y lệnh làm hại bệnh nhân và vẫn im lặng cho qua được. Tôi nghỉ việc vài phòng khám vì những chuyện như thế. Sau 2 năm công việc không đâu ra đâu, tôi nghĩ rằng nếu không ai dùng mình thì mình phải tự dùng mình. Và tôi mở phòng khám.

Tôi mở phòng khám không vì mục đích kiếm tiền mà chỉ muốn chuyển hóa những điều được học giúp bệnh nhân tốt hơn một cách tự do.

Hồi đó tôi nghĩ rằng hình như trên mặt trận kinh doanh nha khoa tư nhân các bác sỹ chân chính họ đang bị câm, và bệnh nhân thì có vẻ như hơi điếc. Bác sỹ không có cách gì nói với bệnh nhân rằng tôi làm tốt lắm, tôi có thể làm cái đấy rất khá, bạn hãy đến với tôi, họ có vấn đề về diễn đạt sự thật, họ không nói cái gì cả chỉ làm, làm… không nói… giống như bị câm. Bất cứ bệnh nhân nào cũng muốn tìm bác sỹ tốt, họ thực sự lo cho sức khoẻ, nhưng thông tin thị trường quá nhiều, thật giả lẫn lộn, họ không thể nghe thấy, tìm thấy bác sỹ tốt và phù hợp …Tôi nghĩ họ chắc có vấn đề về nghe. Vì vậy nếu làm phòng khám, tôi cố gắng đóng vai trò là người phiên dịch, cầu nối đưa thông tin về tính chuẩn mực trong điều trị nha khoa đến tận tai bệnh nhân thì chắc tôi sẽ sống được. Đây là lỗ hổng thời đại, cần phải làm nhiệm vụ phiên dịch cho 2 đối tượng này mở cửa gặp nhau, trò chuyện được với nhau. Từ 4 nhân sự ban đầu với 1 cái phòng khám không có gì ngoài biển hiệu có vẻ to thì nay chúng tôi xây dựng được hệ thống với 150 nhân sự, làm việc ổn định và hạnh phúc sau vỏn vẹn 9 năm.

Đó là câu chuyện tóm tắt của tôi. Tôi nghĩ rằng thành tựu lớn nhất chúng tôi đạt được không phải là tìm kiếm số tiền lương tốt hơn nuôi sống gia đình, mà chúng tôi tạo ra môi trường làm việc tôn trọng kiến thức hành nghề, coi bệnh nhân như người nhà, và sẵn sàng dìu dắt nhau trở nên tốt hơn. Chúng tôi thấy ý nghĩa cuộc sống từ những công việc hằng ngày và trao ban những niềm tin dành cho nhau, cho cuộc sống.

Tôi ở đây hôm nay cũng muốn nói với các bạn rằng, các bạn cần tin vào bản thân mình, dù ra trường khó khăn hay loay hoay cũng không thể đánh mất đi niềm tin, thứ thức ăn rất quý giá cho một cuộc đời đầy ý nghĩa.