Thói quen mút tay ở trẻ em: Những thông tin quan trọng cần nắm rõ

Trong quá trình phát triển của trẻ, những thói quen xấu về răng miệng như mút ngón tay thường xuyên xuất hiện và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với cấu trúc răng hàm. Theo nhiều nghiên cứu, thói quen này không chỉ gây ảnh hưởng tới sự phát triển của xương hàm mà còn là nguyên nhân dẫn đến các sai lệch khớp cắn. Trong bài viết này, cùng với bác sĩ Đăng – trực thuộc khoa nắn chỉnh răng nha khoa Thùy Anh tìm hiểu về thói quen mút ngón tay ở trẻ em, hậu quả của nó và các biện pháp khắc phục hiệu quả.

Thói quen mút tay ở trẻ em là gì?

Theo định nghĩa của tác giả Gellin, mút tay là việc đặt một hay nhiều ngón tay vào miệng ở những độ sâu khác nhau. Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) cũng chỉ ra rằng đây là một phản ứng tự nhiên của trẻ sơ sinh, thường xảy ra khi trẻ đói. Ở giai đoạn đầu đời, thói quen này không gây ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng. Đa số trẻ sẽ tự ngừng mút tay khoảng 1-2 tuổi khi bắt đầu chuyển sang giai đoạn cắn và nhai thức ăn.

Tuy nhiên, nếu thói quen này kéo dài sau 5 tuổi, nó có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực, không chỉ tới sức khỏe răng miệng mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.

Theo một số chuyên gia tâm lý học, hành động mút tay ở trẻ lớn có thể xuất phát từ cảm giác bất an, lo lắng hoặc thiếu sự quan tâm từ gia đình. Đối với những trẻ nhút nhát hoặc gặp khó khăn trong giao tiếp xã hội, thói quen này trở thành một cách để tự trấn an. Dù vậy, không phải tất cả các trường hợp mút tay đều có nguyên nhân tâm lý. Đôi khi, đây chỉ đơn giản là một thói quen phát sinh do cha mẹ không chú ý điều chỉnh từ sớm.

Phân loại thói quen mút tay

Theo nghiên cứu của Subtelny (1973), thói quen mút tay được chia thành 4 loại chính:

    • Loại A: Toàn bộ ngón cái đặt trong miệng, ngón cái tiếp xúc với cả vòm miệng và hai hàm (gặp ở 50% trường hợp mút ngón tay).
    • Loại B: Ngón cái đặt vào miệng và tiếp xúc với cả hàm trên và dưới (gặp ở 13-24% trường hợp).
    • Loại C: Ngón cái tiếp xúc với khẩu cái cứng và răng cửa hàm trên, nhưng không tiếp xúc với hàm dưới (gặp ở 18% trường hợp).
    • Loại D: Chỉ một phần ngón cái được đưa vào miệng (gặp ở 6% trường hợp).

Thói quen mút tay ở trẻ gây hậu quả gì?

Tùy thuộc vào thời gian và cường độ của thói quen, mút ngón tay có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với răng và xương hàm, đặc biệt là sau 6 tuổi khi trẻ bắt đầu thay răng. Cụ thể, mút tay có thể gây:

    • Cung răng bị thu hẹp: Sự áp lực từ ngón tay lên vòm miệng có thể làm cung răng hai hàm bị hẹp lại, dẫn đến sai khớp cắn.
    • Răng cửa hàm trên hô: Ngón tay đẩy răng hàm trên ra phía trước, gây tình trạng răng hô và khe thưa giữa các răng cửa.
    • Răng cửa hàm dưới cụp vào trong: Ngón tay tác động trực tiếp lên hàm dưới, khiến răng cụp vào trong và ảnh hưởng đến khớp cắn.
    • Cắn hở và cắn chéo: Do cung răng bị thu hẹp, trẻ có thể gặp tình trạng cắn hở (không thể đóng kín hàm) và cắn chéo (hai hàm không khớp đúng vị trí).

Ngoài ảnh hưởng đến răng, việc mút tay lâu dài còn có thể làm xương hàm dưới bị đẩy lùi về phía sau, khiến trẻ bị lẹm cằm. Hai môi cũng có thể không khép kín hoàn toàn, và lưỡi thường xuyên thò ra ngoài khi trẻ không mút tay.

Mút tay không chỉ ảnh hưởng đến răng miệng mà còn gây ra các vấn đề sức khỏe khác. Trẻ mút tay có nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn do vi khuẩn từ tay chưa được làm sạch. Điều này có thể dẫn đến viêm họng, bệnh tay chân miệng, và các bệnh lý về tiêu hóa. Ngoài ra, trẻ có thể gặp phải vấn đề phát âm nếu hành động này kéo dài.

Cách khắc phục thói quen mút tay phân theo độ tuổi

1. Trẻ đang bú mẹ dưới 3 tuổi

Đối với trẻ nhỏ đang bú mẹ, thói quen mút tay là bình thường và không cần quá lo lắng. Trẻ thường sẽ tự ngừng mút tay khi lớn hơn và bắt đầu ăn thức ăn cứng. Tuy nhiên, cha mẹ cần chú ý và tạo điều kiện cho trẻ từ bỏ thói quen này sớm.

2. Nhóm 3 – 6 tuổi

Đây là giai đoạn trẻ bắt đầu hình thành tính cách và cảm xúc. Do đó, việc loại bỏ thói quen mút tay cần được thực hiện một cách nhẹ nhàng và khéo léo. Một số phương pháp sau có thể hữu ích:

    • Liệu pháp khen thưởng: Cha mẹ có thể tạo ra một lịch trình, trong đó mỗi ngày trẻ không mút tay sẽ được dán một ngôi sao hoặc biểu tượng yêu thích. Nếu trẻ duy trì thói quen tốt trong một thời gian dài (trên 28 ngày), trẻ sẽ được thưởng một món quà. Liên tục 3 tháng nếu trẻ luôn đạt phần thưởng thì thói quen mút tay của trẻ đã dần loại bỏ. Phương pháp này khuyến khích trẻ từ bỏ thói quen mút tay một cách tự nhiên.
    • Liệu pháp nhắc nhở: Sử dụng các công cụ như găng tay, băng dính ngón tay hoặc băng khuỷu tay để nhắc nhở trẻ không nên mút tay. Những công cụ này không chỉ giúp trẻ ngừng mút tay mà còn hạn chế các tác động tiêu cực lên răng miệng.
Hình ảnh minh họa băng dính ngón cái, băng khuỷu tay, bọc đầu ngón tay bán trên thị trường.

3. Tuổi đi học

Ở độ tuổi này, nếu trẻ vẫn còn duy trì thói quen mút tay, việc can thiệp bằng các biện pháp chuyên môn là cần thiết. Các nha sĩ thường khuyến nghị sử dụng khí cụ chỉnh nha để ngăn trẻ đưa tay vào miệng. Một số loại khí cụ phổ biến bao gồm:

    • Hàm Hawley tháo lắp có tấm chặn phía trước: Tác dụng của tấm chặn phía trước làm cho ngón tay không thể đặt lên vòm miệng, trẻ mất dần hứng thú với việc mút và sẽ bỏ được thói quen. Nhược điểm là trẻ có thể tự tháo ra nên với những trẻ không hợp tác thì sẽ không đạt hiệu quả cao
    • Khí cụ cố định có hàng rào chắn phía khẩu cái: khí cụ này trẻ không thể tháo nên khắc phục được nhược điểm khi trẻ không hợp tác với khí cụ Hawley nêu trên
    • Khí cụ Quad helix sửa đổi có thêm khối tròn nhỏ ở trước: gắn cố định trong miệng. Tác dụng của Quad Helix làm nong rộng cung răng hàm trên giúp loại bỏ cắn chéo răng sau, đồng thời khối tròn phía trước giúp nhắc nhở không đặt tay vào trong miệng. Nói chung vừa sửa thói quen vừa chỉnh những nhược điểm lệch lạc hàm răng bé. 

Nếu thói quen mút tay được phát hiện và loại bỏ sớm, răng và xương hàm của trẻ có khả năng tự sửa chữa mà không cần can thiệp thêm. Tuy nhiên, đối với những trường hợp phát hiện muộn hoặc tình trạng lệch lạc nghiêm trọng, các phương pháp niềng răng sẽ cần thiết để điều chỉnh lại khớp cắn và cung răng.

Niềng răng là một phương pháp phổ biến để điều chỉnh những hậu quả từ việc mút tay. Tùy thuộc vào mức độ lệch lạc của răng và xương hàm, các phương pháp niềng răng như niềng răng mắc cài kim loại, niềng răng trong suốt hoặc niềng răng mặt trong có thể được áp dụng để khôi phục lại vị trí chính xác của răng.

Mút tay là một thói quen phổ biến và thường vô hại ở trẻ nhỏ, nhưng nếu tiếp tục sau 5 tuổi, nó có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng và sự phát triển của xương hàm. Việc phát hiện và can thiệp sớm là rất quan trọng để hạn chế các hậu quả tiêu cực. Các phương pháp khắc phục như khen thưởng, nhắc nhở và sử dụng khí cụ chỉnh nha có thể giúp trẻ từ bỏ thói quen này một cách hiệu quả. Cha mẹ cần đặc biệt quan tâm và gần gũi với trẻ trong giai đoạn phát triển, giúp trẻ có môi trường tốt để phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần.

NHA KHOA THÙY ANH – HỆ THỐNG NHA KHOA UY TÍN HÀNG ĐẦU VIỆT NAM

‍‍Chuyên sâu về: Niềng răng, trồng răng implant, trồng răng toàn hàm all on 4, nhổ răng khôn, điều trị cười hở lợi, bọc răng sứ, dán sứ veneer, điều trị khớp thái dương hàm…

Hotline: 0869.800.318 – 0965.800.318

Fanpage: fb.com/Thuyanhclinic.HN

Youtube: Youtube.com/nhakhoathuyanh

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết cùng chuyên mục
phone
phone no background