Lược sử răng khôn: Dấu vết tiến hóa và những chỉ định nhổ bỏ đầu tiên – bác sĩ Hòa Bình

Tại sao răng số 8 được gọi là răng khôn?

Mặc dù chính thức được gọi là răng hàm vĩnh viễn thứ ba, nhưng tên gọi chung của răng số 8 là “răng khôn” vì chúng xuất hiện quá muộn (18-25 tuổi). Mọc muộn hơn nhiều so với các răng khác, ở độ tuổi mà mọi người được cho là “khôn ngoan” hơn khi còn nhỏ, khi những chiếc răng khác đã mọc lên. 

Răng khôn đã được mô tả trong các văn bản cổ của Plato (triết gia Hy Lạp cổ) và Hippocrates (cha đẻ của nền y học). “Răng khôn” có nguồn gốc từ tiếng Latin, “dentes sapientiæ”, từ này lại bắt nguồn từ thuật ngữ Hippocrates “sophronisteres”, từ tiếng Hy Lạp “sophron”, có nghĩa là khôn ngoan. Như vậy không có mối liên hệ nào giữa răng và trí tuệ của con người, tên gọi răng khôn liên quan tới thời điểm mọc răng, nên bạn không lo nếu nhổ răng khôn sẽ bị mất “khôn” hay ảnh hưởng tới trí tuệ.

Sự mọc lên của chúng đã được biết là nguyên nhân gây ra các vấn đề về răng miệng trong nhiều thiên niên kỷ, nó đã được ghi nhận ít nhất là từ thời Aristotle :“Những chiếc răng cuối cùng mọc ở con người là những chiếc răng hàm được gọi là ‘răng khôn’, mọc ở độ tuổi 20 đối với cả hai giới. Đã có trường hợp xảy ra ở những phụ nữ trên 80 tuổi khi răng khôn mọc lên ở giai đoạn cuối đời, gây ra đau đớn lớn khi mọc; và những trường hợp tương tự cũng được biết đến ở nam giới.” (Trích  Aristotle, Lịch sử động vật) 

Chiếc răng khôn mọc lệch ngầm lâu đời nhất được biết đến thuộc về một phụ nữ châu Âu sống từ 13.000 đến 11.000 năm trước Công nguyên, vào thời kì đồ đá. Tuy nhiên, trước thời kỳ hiện đại, tình trạng mọc lệch kẹt của răng khôn tương đối hiếm. Với cuộc cách mạng công nghiệp, cùng phổ biến của thực phẩm mềm, chế biến sẵn, cung hàm của loài người hẹp lại, thiếu khoảng cho quá trình mọc răng, tình trạng đau do răng khôn trở nên phổ biến gấp 10 lần.

Lịch sử của phẫu thuật nhổ răng khôn

Trong lịch sử, nhổ răng đã được sử dụng để điều trị nhiều loại bệnh như đau và nhiễm trùng mạn tính răng liên quan. Trong thời Trung cổ và trong suốt thế kỷ 18, bản thân nha khoa không phải là một nghề và thường các thủ thuật nha khoa được thực hiện bởi thợ cắt tóc hoặc bác sĩ đa khoa.

Dụng cụ dùng để nhổ răng có niên đại từ nhiều thế kỷ. Vào thế kỷ 14, Guy de Chauliac (bác sĩ phẫu thuật người Pháp) đã phát minh ra dụng cụ nhổ răng trông giống như mỏ của bồ nông được sử dụng để thực hiện nhổ răng cho đến cuối thế kỷ 18. Kìm mỏ Bồ Nông sau đó được thay thế bằng dụng cụ trông như chiếc khóa cửa. Các thiết bị này thường tác động lực như cái cuốc làm bật răng lên kèm theo tổn thương xương ổ răng nên rất thô bạo, răng thường trật khớp rụng ra kèm một mảng xương hàm, nên nhiều người coi là một thủ thuật rất nguy hiểm, đôi khi gây chết người. Rất may, những dụng cụ này đã được cải tiến thành những chiếc kìm tương tự ngày nay vào thế kỉ 19.