Về nha khoa Thùy Anh
Niềng răng mắc cài
Niềng răng xong vẫn còn khe thưa nhỏ – Chỉ số Bolton trong niềng răng
Sắp tháo mắc cài nhưng vẫn còn khe thưa nhỏ, thường gặp nhất ở vùng răng cửa là một trong những tình huống khiến bệnh nhân cảm thấy khó chấp nhận, thậm chí hụt hẫng vì mất đi cảm giác hoàn hảo.
Ngoài vấn đề về cơ học điều trị, thì sự chính xác trong kế hoạch ban đầu dựa vào phân tích chỉ số Bolton cũng rất quan trọng.
Đây là chủ đề rất chuyên sâu và tương đối khó trong chuyên ngành nắn chỉnh răng, thông tin bài viết dưới đây dành cho các bạn bệnh nhân thực sự gặp vấn đề và sẵn sàng tìm hiểu sâu về tình trạng mình gặp phải cũng như giúp bạn có công cụ đánh giá tiến trình – kết quả niềng răng một cách chuyên nghiệp.
Thông tin về chỉ số Bolton
Chỉ số Bolton 6 và 12 là chỉ số thể hiện mức độ hài hòa kích thước răng theo chiều ngang của nhóm răng trước hàm trên và hàm dưới giúp bác sĩ đưa ra phương án thích hợp nhất xử lý những khe thưa này.
Như bạn biết, kích thước răng và tỉ lệ răng là yếu tố quan trọng cần xem xét khi chẩn đoán và lập kế hoạch. Bạn tưởng tượng, nếu bác sỹ xếp đều răng rồi, mà khi cười ra thấy những chiếc răng cái to cái bé với sự lớp khớp không đều thì nụ cười đó vẫn là không đẹp.
Chỉ số Bolton cung cấp cho bác sĩ lâm sàng một công cụ chẩn đoán nhanh chóng để góp phần hoàn thiện khớp cắn lý tưởng với độ cắn chùm, cắn chìa tiêu chuẩn.
Để hiểu rõ hơn ta sẽ cùng tìm hiểu qua 3 mục tiêu của bài nói chuyện hôm nay như sau:
- Chỉ số Bolton là gì?
- Cách tính chỉ số Bolton.
- Ứng dụng chỉ số Bolton vào chỉnh nha.
Chỉ số Bolton là gì?
Phân tích Bolton xác định tỷ lệ chiều rộng của răng hàm trên với răng hàm dưới do tiến sĩ Wayne A. Bolton giới thiệu. Công thức này cho biết có sự khác biệt về kích thước răng giữa hàm trên và hàm dưới hay không, đồng thời chỉ sử dụng đánh giá khi tất cả các răng vĩnh viễn đã mọc.
Đặc biệt trong niềng răng, giai đoạn tinh chỉnh và căn chỉnh khớp cắn, đây là chỉ số quan trọng cần đạt để có thẩm mỹ tối đa và tinh chỉnh khớp cắn với các thông số cắn chùm, cắn chìa lý tưởng. Sự chênh lệch chỉ 1 vài mm cũng có thể đem đến kết quả khác.
Việc đo đạc chỉ số bolton thực hiện trên mẫu hàm thạch cao, và khi giao bản kế hoạch cho bạn, bạn có thể yêu cầu bác sĩ trả lời câu hỏi: Chỉ số Bolton của tôi thế nào, nếu nó bất cân xứng thì bác sĩ sẽ làm gì để cân bằng lại nó?
Trong trường hợp không đạt chỉ số Bolton có thể không đóng kín hết khe hở răng, hoặc trục răng có thể cụp hay chìa tuỳ theo tăng hay giảm chỉ số này. Nếu sai lệch nặng có thể gây khớp cắn không chính xác, điển hình trong trường hợp thiếu, thừa răng trên cung hàm.
2. Cách tính chỉ số Bolton
Có 2 chỉ số Bolton được áp dụng là Bolton 6 và Bolton 12. Công thức Bolton được tính bằng tổng chiều rộng 6 hoặc 12 răng phía trước hàm dưới L(l6)/L(l12) chia cho tổng chiều rộng 6 hoặc 12 răng phía trước hàm trên L(l6)/L(l12).
- Bolton 6 = L(l6) : L(u6)X100 % . Tỉ số tiêu chuẩn cho cung răng lý tưởng là 77,2%
- Bolton 12 = L(l12) : L(u12)X100 %. Tỉ số tiêu chuẩn là 91,3 +- 0,26 %
Nếu tỉ lệ này nhỏ hơn thông số đang xét thì có nghĩa nhóm răng hàm dưới kích thước nhỏ hơn bình thường trong tương quan với hàm trên. Tức là hàm trên bị thừa, hàm dưới thiếu chiều rộng thân răng.
Ngược lại nếu tỉ lệ này lớn hơn thông số đang xét thì nhóm răng trước hàm trên kích thước nhỏ hơn bình thường trong tương quan với hàm dưới. Hàm trên bị thiếu và hàm dưới bị thừa chiều rộng thân răng.
3. Ứng dụng chỉ số Bolton vào chỉnh nha
Dựa theo sự tăng hay giảm chỉ số Bolton, các phương án bù trừ mức độ mất cân đối kích thước răng 2 hàm được đưa ra để xử lý vấn đề này như sau:
- Nhổ răng: Áp dụng với các dạng sai lệch lớn do tình trạng khớp cắn ban đầu có bất thường về số lượng răng hai hàm.
- Xẻ kẽ răng (IPR): Ứng dụng thường xuyên với trường hợp răng to, hình thể xấu gây mất cân đối. Đặc biệt tình huống hình thể răng tam giác, nền răng ban đầu khấp khểnh tiêu xương gây lộ tam giác đen vùng kẽ mất thẩm mỹ.
- Tăng kích thước gần xa của răng không cân đối. Đặc biệt áp dụng khi hình thể răng kẹ, nhỏ dị dạng.
Dưới đây là một số ví dụ cho các trường hợp thường gặp.
Case 1: Bất hài hòa kích thước răng hai hàm Bolton 6 rất nhỏ do thiếu 2 răng cửa dưới bẩm sinh. Hệ luỵ là tương quan răng cửa dạng cắn chìa lớn. Hô răng, mặt.
+ Kế hoạch điều trị
Sau khi khảo sát phim X – quang để tầm soát toàn bộ cấu trúc xương và chân răng, chỉ định nhổ 2 chiếc răng số 4 hàm trên, điều chỉnh tương quan răng hai hàm, giải quyết bất cân xứng Bolton nặng. Song song đó bệnh nhân cần được xử lý xẻ kẽ thêm 2 răng số 3 hàm dưới để cân bằng thêm chỉ số Bolton 6 do 2 răng 3 này sẽ đóng vai trò là răng cửa trong khớp cắn tương lai. Tất cả các biện pháp cần thông báo trước và có sự đồng thuận, thống nhất từ phía bệnh nhân để kết quả điều trị là tốt nhất.
Case 2: Quay trở lại câu chuyện khe thưa không đóng hết trước khi tháo niềng, do bất hài hòa kích thước răng 2 hàm. Cụ thể là kích thước răng hàm trên nhỏ hơn. Khiến khớp cắn phía sau đã tốt, các thông số OB, OJ đã đạt chuẩn nhưng vẫn còn khe thưa nhỏ vùng răng trước. Cùng quan sát hình ảnh dưới đây:
Sau khi xử lý tất cả những vấn đề khớp cắn lớn, đóng khoảng mất răng, chỉnh sửa cắn sâu cho bệnh nhân. Vùng khe thưa răng cửa trên được giữ lại 1 phần để phục hình lại hình thể bình thường cho răng cửa bên hàm trên. Điều chỉnh chỉ số Bolton và căn chỉnh lại thẩm mỹ nụ cười. Kết quả ngọt ngào cho bệnh nhân sau khi kết thúc niềng răng có hỗ trợ của kỹ thuật hàn thẩm mỹ 2 răng cửa bên để tăng kích thước răng.
Case 3. Một tình huống tương tự nhưng với sai lệch Bolton nhỏ hơn. Ban đầu bệnh nhân có khe thưa nhỏ ở vùng răng cửa 2 hàm. Điều này gợi ý cho bác sĩ quan tâm đến sai lệch Bolton có thể đi kèm với các vấn đề khớp cắn của ca điều trị.
Răng cửa trên nhỏ và nhọn hình thể không cân xứng chỉ điểm cho bác sĩ khảo sát chỉ số Bolton ngay từ đầu và đưa ra kế hoạch điều trị giữ khe thưa với mục đích làm to răng sau khi cắn chỉnh khớp cắn chéo phía trước, sắp đều răng thì sẽ chỉnh sửa hình thể và phom dáng các răng này sau tháo niềng. Với mục đích như vậy khe thưa sẽ được tính toán kỹ càng để biết kích thước răng theo tỉ lệ chuẩn và căn chỉnh.
Như vậy có thể một vài khe thưa còn sót lại nếu được định hướng để làm to kích thước răng bù trừ sai lệch của chỉ số Bolton sẽ là câu trả lời cho trường hợp khe thưa còn sót của bạn trước tháo niềng. Trách nhiệm của người bác sĩ là cần giải thích rõ ràng tất cả vấn đề điều trị của bệnh nhân để xử lý chính xác nguyên nhân của khe thưa và đem lại cho bệnh nhân nụ cười tuyệt vời nhất.
Hy vọng bài viết phần nào giúp ích được những băn khoăn của bạn trong quá trình niềng răng. Mọi thắc vui lòng để lại thông tin hoặc liên hệ với bác sĩ tại nha khoa Thùy Anh theo địa chỉ dưới đây để được tư vấn cụ thể hơn.
NHA KHOA THÙY ANH – HỆ THỐNG NHA KHOA UY TÍN HÀNG ĐẦU VIỆT NAM
Chuyên sâu về: Niềng răng, trồng răng implant, trồng răng toàn hàm all on 4, nhổ răng khôn, điều trị cười hở lợi, bọc răng sứ, dán sứ veneer, điều trị khớp thái dương hàm…
Hotline: 0869.800.318 – 0965.800.318
Fanpage: fb.com/Thuyanhclinic.HN
Youtube: Youtube.com/nhakhoathuyanh
