Nhổ răng khôn phòng ngừa: Liệu có chính đáng hay không? Bác sĩ Bình

Phẫu thuật nhổ răng khôn không phải là không có nguy cơ chấn thương. Chấn thương phổ biến nhất là dị cảm tạm thời và vĩnh viễn, đã được nhiều nghiên cứu ghi nhận. Tỷ lệ dị cảm vĩnh viễn của dây thần kinh hàm dưới thay đổi từ mức thấp 0,33% đến mức cao 1%. 

Ngoài ra còn có tổn thương khớp thái dương hàm (TMD/TMJ), được báo cáo ở mức 1,2% đối với bệnh nhân từ 15 – 20 tuổi. Hơn nữa, bệnh nhân phải trải qua trung bình 2,7 ngày, cảm giác khó chịu (đau, sưng tấy, bầm tím và khó há miệng) ảnh hưởng tới sinh hoạt sau khi nhổ răng khôn không triệu chứng. Các rủi ro khác bao gồm vô tình làm gãy xương hàm, tổn thương xoang hàm trên, tổn thương các răng lân cận và vân vân kể đến số tiền chi trả cho việc nhổ răng khôn cũng là rất lớn.

Năm 2000, viện chăm sóc sức khỏe quốc gia (NICE) của Vương quốc Anh đưa ra hướng dẫn: ngừng loại bỏ các răng khôn không triệu chứng ở Dịch vụ Y tế Quốc gia, tuyên bố rằng không có bằng chứng nghiên cứu đáng tin cậy nào hỗ trợ lợi ích sức khỏe cho việc này, tránh cho bệnh nhân khỏi việc phẫu thuật cũng có nghĩa là tránh việc phục hồi, rủi ro, biến chứng và chi phí liên quan đến nó. Hiệp hội Y tế Công cộng Hoa Kỳ (APHA) đã đưa ra khuyến cáo tương tự.

Khi đánh giá hiệu quả hướng dẫn của NICE, tuổi trung bình của bệnh nhân nhổ răng tăng từ 25 tuổi năm 2000 lên 32 tuổi năm 2010. Vương quốc Anh đã chứng kiến ​​số ca phẫu thuật răng khôn mọc ngầm giảm dần từ năm 2000 – năm 2006 , số lượng bệnh nhân cần nhổ bỏ đã giảm hơn 30%. 

Ở một diễn biến khác không phải tại Châu Âu mà lại là Mỹ

Hiệp hội bác sĩ phẫu thuật miệng và hàm mặt Mỹ (AAOMS) ban hành Sách trắng (White paper on third molar data) xem xét các tài liệu gần đây nhất về các khía cạnh liên quan tới răng khôn và việc nhổ răng khôn. Đáng chú ý, tài liệu đặt vấn đề: răng khôn là nguyên nhân tiềm ẩn của bệnh nha chu; dấu hiệu viêm mãn tính tồn tại ở túi nha chu trong và xung quanh răng hàm thứ ba không có triệu chứng. 

Về ảnh hưởng của tuổi tác liên quan tới răng khôn: bệnh lý nha chu (được đánh giá bằng độ sâu túi) xấu đi khi tuổi tác ngày càng tăng cùng với sự hiện diện của răng khôn được giữ lại. Sâu răng ở răng khôn mọc lên có tỷ lệ mắc cao hơn theo tuổi. Tỷ lệ mắc bệnh sau phẫu thuật sau khi nhổ bỏ răng hàm thứ ba cao hơn ở bệnh nhân trên 25 tuổi. Việc nhổ răng sẽ cắt bỏ mầm bệnh, có thể làm giảm tỷ lệ mắc bệnh sau phẫu thuật.

Tổng quan của Cochrane năm 2020 về việc loại bỏ so với việc giữ lại răng khôn mọc ngầm không có bệnh, không triệu chứng cho thấy rằng: Sự hiện diện của răng khôn mọc ngầm không triệu chứng có thể liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh nha chu ảnh hưởng đến răng hàm thứ 2 liền kề (được đo bằng độ sâu thăm dò > 4mm trên răng đó) về lâu dài. 

Tuy nhiên, rất ít nghiên cứu đáp ứng các tiêu chí để được đưa vào tổng quan Cochrane và những nghiên cứu được đưa vào cung cấp bằng chứng có chất lượng rất thấp và có nguy cơ sai lệch cao. Một nghiên cứu khác có nguy cơ sai lệch cao, không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy rằng việc loại bỏ những chiếc răng khôn không triệu chứng có ảnh hưởng đến tình trạng chen chúc trên cung răng. Cũng không có đủ bằng chứng để làm nổi bật sự khác biệt về nguy cơ sâu răng khi có hoặc không có răng khôn mọc ngầm. 

Như vậy các bạn thấy bên ủng hộ việc nhổ răng khôn không triệu chứng đưa ra những lý luận của mình chủ yếu đến từ việc nếu giữ lại chiếc răng khôn mọc ngầm đó có thể gây viêm nha chu thể hiện bằng độ sâu túi phía xa răng số 7, và sau này khi mọc lên những răng mọc ngầm đó cũng rất dễ bị sâu răng ở mặt nhai. Bên phản đối thì cho rằng đến khi những biến chứng đó xảy ra thì hẵng quyết định nhổ vẫn chưa muộn. Chúng ta có vẻ đang làm quá vấn đề lên. 

Để tìm được hợp đề của 2 quan điểm này, với chính đề là không nhổ dự phòng, phản đề là hãy nhổ dự phòng, theo chúng tôi. Ta sẽ xem xét lại định nghĩa răng khôn mọc ngầm, 

Răng khôn mọc ngầm là chiếc răng khôn bao phủ hoàn toàn bởi mô mềm, một phần bởi xương và mô mềm hoặc được bao phủ hoàn toàn bởi xương. Như vậy bóc tách ra chúng ta có 2 tình huống điển hình:

– Răng khôn đó bao phủ hoàn toàn bởi mô mềm

– Răng khôn bao phủ hoàn toàn bởi xương. 

2 tình huống này chỉ tình huống răng khôn hoàn toàn bao phủ bởi mô mềm là có khả năng mọc ra và gây vấn đề về túi lợi sâu, dắt thức ăn phía xa răng số 7 mà thôi. Còn trường hợp răng khôn đã nằm hoàn toàn yên ổn trong xương thì an toàn nếu nó được theo dõi định kỳ. 

Chúng tôi cho rằng không có lý do gì để nhổ dự phòng răng khôn mọc ngầm trong xương hay các răng khôn có tiếp xúc nhai trên dưới lành mạnh không ảnh hưởng gì đến các răng bên cạnh. Những quan điểm mơ hồ như răng khôn gây bệnh lý Thái Dương hàm là hoàn toàn không có cơ sở. Răng khôn bình đẳng với các răng khác trong những cản trở ảnh hưởng xấu lên khớp Thái Dương Hàm. 

Kết luận theo quan điểm hành nghề của bác sĩ Bình

Do thiếu bằng chứng đầy đủ để xác định liệu những chiếc răng khôn không triệu chứng có nên nhổ hay không, cho nên lựa chọn của bệnh nhân phải được tính đến cùng với chuyên môn lâm sàng và cân nhắc cẩn thận các rủi ro và lợi ích để xác định phương pháp điều trị. Nếu quyết định giữ lại những chiếc răng khôn không triệu chứng đặc biệt là mọc ngầm, nên đánh giá lâm sàng định kỳ để ngăn ngừa những bệnh lý trong tương lai. Nếu quyết định nhổ bỏ để phòng ngừa, bệnh nhân nên được tư vấn đầy đủ về nguy cơ và lợi ích, bệnh nhân cũng nên lựa chọn nhổ răng ở cơ sở y tế và bác sĩ phẫu thuật có kinh nghiệm để hạn chế thấp nhất những rủi ro sau phẫu thuật.

Dù sao, không phải mọi răng khôn đều cần phải nhổ. Và công việc này không phải lúc nào cũng là phục vụ mục đích chữa trị cho bệnh nhân. Đó chính là mấu chốt của vấn đề.