Tại sao tụt lợi chân răng gây ê buốt? Khắc phục như thế nào?

Như hình ảnh, chúng ta có thể hiểu đơn giản, răng gồm 3 thành phần chính: Lớp ngoài cùng là men răng tương ứng với thân răng và cement là lớp ngoài cùng của chân răng, ngà răng là lớp thứ 2, và tủy răng thành phần trong cùng. 

• • Men răng: Cấu tạo từ các tinh thể phosphat dài mảnh, nằm sát cạnh nhau theo 1 trình tự chính xác để bảo vệ răng. Thành phần chính của men răng là các muối vô cơ, đến 96% là hydroxyapatite. Đây là tổ chức cứng nhất trong cơ thể con người. Độ dày men răng khác nhau tùy vị trí, có những chỗ dày đến 2,5mm, tạo thành 1 hàng rào bảo vệ vững chắc cho thân răng. 
  • Cement: Là lớp mỏng cấu trúc dạng xương bao bọc quanh chân răng và là nơi bám của dây chằng nha chu. Nó được cấu tạo từ các sợi collagen và khoáng chất như hydroxyapatite, canxi carbonat, canxi photphat. Khác với men răng, cement chân răng không có tính chất cứng chắc như men răng. Nên khi tụt lợi xảy ra, cement chân răng lộ ra ngoài môi trường miệng rất dễ bị mài mòn, bong, vỡ làm lộ ngà răng và gây hiện tượng ê buốt.
  • Ngà răng: Trong ngà răng có các ống ngà, chiếm 20% – 30% khối lượng ngà răng. Dịch tự do chiếm khoảng 22% tổng thể tích ngà. Dòng chất lỏng chảy nhanh trong ống ngà được cho là 1 nguyên nhân ê buốt răng.

Trong ống ngà còn chứa các sợi thần kinh A chủ yếu ở ranh giới ngà tủy ( A-delta, A-beta). Sợi A là những sợi thần kinh có bao myelin, dẫn truyền cảm giác đau nhanh, chói, thoáng qua. Sự ê buốt răng xảy ra khi có kích thích đến các đầu tận cùng thần kinh của sợi A denta hoặc A beta.

• • Tủy răng: Là 1 tổ chức đặc biệt chứa nhiều thần kinh và mạch máu. Sợi C chiếm 70-80%, còn lại là các sợi A (90% A-delta và 10% là A-beta). Khác với sợi A nằm ngoài vi mô tủy, sợi C nằm sâu hơn là sợi thần kinh không có bao myelin, dẫn truyền các cảm giác đau chậm và âm ỉ kéo dài hơn.

Giải thích cho hiện tượng ê buốt khi tụt lợi, có rất nhiều giả thuyết được đưa ra. Trong đó, thuyết Thủy động lực học (hydrodynamic) được đưa ra bởi Brannstrom và Astrom năm 1963 dựa trên giả thuyết của Kramer, 1955 được chấp nhận rộng rãi nhất cho đến nay: Giả thuyết giải thích nguyên nhân gây ra cơn đau do nhạy cảm ngà là do sự di chuyển chất dịch bên trong lòng các ống ngà. Sự dịch chuyển này làm thay đổi áp suất dọc theo ngà răng, làm hoạt hóa các sợi thần kinh tại ống ngà hoặc ranh giới ngà tủy, chủ yếu là các sợi A delta, gây ra cảm giác ê buốt tức thì.